Obwieszczenie MRPiPS w sprawie wysokości dochodu za rok 2024

W dniu 30 lipca 2025 r. w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", pod poz. 709, opublikowano obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 lipca 20243 r. w sprawie wysokości dochodu za rok 2024 z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej jako: obwieszczenie).

Obwieszczenie ma kluczowe znaczenie dla osób ubiegających się o stypendium socjalne, które wykazują (student-wnioskodawca, albo członkowie rodziny studenta) dochody z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy (art. 5 ust. 7a ustawy o świadczeniach rodzinnych w zw. z art. 88 ust. 1 PSWiN). 

W myśl art. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, chodzi o niektóre przychody osiągane przez osoby fizyczne:
1) prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą;
2) osiągające przychody, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym źródłem przychodów są: najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
3) będące osobami duchownymi;
4) osiągające przychody ze sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym, tj. przychody ze sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkami, o których mowa w art. 20 ust. 1c.  

Warto pamiętać, że w przypadku osób ubiegających się o stypendium socjalne w roku akad. 2025/2026, rokiem kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy będzie rok 2024. Nie ma znaczenia, czy student ubiega się o stypendium w październiku 2025 r., czy w kwietniu 2026 r. - jest to nadal okres zasiłkowy (stypendialny) 2025/2026. 

Obwieszczenie zawiera 8 tabel, pierwsza z nich dotyczy karty podatkowej, a pozostałe 7 (tabele nr 2-8) ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, z rozróżnieniem co do stawki podatkowej. 

Pierwsza tabela odnosząca się do karty podatkowej pozwala na obliczenie dochodu, o ile podatnik (student-wnioskodawca albo członek jego rodziny) przedstawi zaświadczenie, z którego wynika wysokość opłaconego podatku. Przykładowo, podatek opłacony w roku 2024 r. w kwocie 5.000 zł mieści się w przedziale od 4980,01 zł do 5229,00 zł i daje nam dochód roczny w wysokości 18275,70 zł. Jest to dochód roczny, który należy podzielić przez liczbę miesięcy, przez ile działalność była prowadzona. Jeśli więc działalność była prowadzona od kwietnia 2024 r. i jest prowadzona nadal, tj. w 2025 r., to należy ów dochód podzielić przez 9 (kwiecień-grudzień to dziewięć miesięcy). 

Kolejne tabele (nr 2-8) dla obliczenia dochodu wymagają zaświadczenia, z którego będzie wynika wysokość przychodu oraz stawki podatku, bowiem to właśnie stawka podatku ma przełożenie na różne kwoty dochodu. Przykładowo, student prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną stawką podatku 8,5%, który w 2024 roku osiągnął przychód w kwocie 100 tys. złotych, czyli mieści się on w progach od 97730,01 zł do 100550,00 i daje nam dochód roczny w kwocie 21326,51 zł. 

Warto pamiętać, że tabela nr 2 odnosi się do stawki 2% lub 3%; tabela nr 3 - stawka podatku 5,5%; tabela nr 4 - stawka podatku 8,5%, 10% lub 12,5%; tabela nr 5 - stawka podatku 12%; tabela nr 6 - stawka podatku 14%, tabela nr 7 - stawka podatku 15% i tabela nr 8 - stawka podatku 17%. 

Trudnością może być obliczenie dochodu w przypadku studenta lub członka rodziny studenta, którzy korzystają z karty podatkowej albo tzw. ryczałtu, ale działalność rozpoczęli po roku 2024, a ubiegają się o stypendium socjalne w roku akad. 2025/2026. Obwieszczenie z dnia 23 lipca 2025 r. nie ma zastosowania do działalności, która została rozpoczęta po roku 2024. Należałoby więc przyjąć, że podstawą obliczenia dochodu będzie oświadczenie studenta lub członka rodziny studenta. W przypadku karty podatkowej należałoby wskazać na przychód, a także zapłacony podatek oraz koszty poniesione przez takiego podatnika. Wynika to z charaktaru działalności objetej taką formą opodatkowania. 

Natomiast w przypadku tzw. ryczałtu należałoby korzystać z oświadczenia studenta/członka rodziny, w którym podany będzie przychód, pomniejszony o zapłacony podatek oraz składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Sposób opodatkowania i jego cechy, gdy ryczałt od dochodów ewidencjonowanych, wskazują, że nie ma podstaw, by od przychodu odliczać koszty uzyskania przychodu inne niż te związane z daninami. Oznacza to, że zadeklarowany przez przedsiębiorcę przychód można pomniejszyć o należny podatek oraz opłacone składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Nie należy pomniejszać przychodu o jakiekolwiek koszty uzyskania przychodu (inaczej będzie w przypadku działalności opodatkowanej na zasadach ogólnych, gdzie  przychód pomniejszamy o podatek, składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne oraz wydatki związane z prowadzonym biznesem). Ta forma opodatkowania charakteryzuje się w zasadzie brakiem kosztów uzyskania przychodu, to podatnik nie ma tutaj zbyt dużej możliwości pomniejszenia przychodu, poza odliczeniem składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek.  Aktualne jest stanowisko, że zarówno podatek, jak i składki mają charakter powszechny - takie odliczenie od przychodu stanowi dodatkową zachętę do ich opłacania terminowo, co jest w interesie wszystkich podatników, a także ubezpieczonych. Wprawdzie na użytek rozliczenie rocznego uwzględnia się 50% składki na ubezpieczenie zdrowotne, to można jednak uznać za dopuszczalne odliczenie całkowitej kwoty tej składki, bowiem przedsiębiorca nawet na ryczałcie ponosi inne koszty, których nie uwzględni, np. opłaty abonamentowe za telefon, czynsz za lokal itd. Przyjęcie takiego mechanizmu pozwala na uproszczenie formalności. Za odliczeniem podatku i składek ZUS przemawia fakt, że w interesie podatników, którzy przecież finansują pomoc materialną dla studentów, jest to, by daniny takie jak podatek, czy składki do ZUS, były opłacone w terminie. 

---

Aktualna oferta szkoleń z zakresu pomocy materialnej dla studentów dostępna jest na stronie Instytutu Prawa Szkolnictwa Wyższego i Nauki w zakładce: Webinary.